İngiliz Edebiyatı Tarihi

“No, I must keep to my own style and go my own way. And though I may never succeed in that, I am convinced that I should totally fail in any other.”

Virginia Woolf’un eşi Leonard Woolf, 1942’de yayımladığı “The Economic Determinism of Jane Austen” (Jane Austen’in Ekonomik Gerekirciliği) adlı makalesinde, bu yazarın çizdiği kişileri, kapitalist burjuvazinin tipik temsilcileri olarak görür. David Daiches de, daha önce sözünü ettiğimiz makalesinde, insan davranışlarının ekonomik temelini alaycı bir gülümsemeyle gözler önüne serdiği için, Jane Austen’i “the only English novelist of stature who was in a sense a Marxist before Marx” (Marx’dan önce bir bakıma Marxist olan tek büyük İngiliz romancısı) sayar.

Jane Austen’in 1814’te yazmaya başlayıp, 1816’da yayımladığı Emma

“A single woman with a very narrow income must be a ridiculous, disagreable old maid… But a single woman of good fortune is always respectable.”

“it was wrong to marry for money, but it was silly to marry without it” (para için evlenmek doğru değildir; ama parasız evlenmek aptallıktır)

belirttiği gibi, onun romanlarında aşk tutkusunun görülmemesidir. E. M. Forster de, Jane Austen’in, aşk konusunda gerçekleri bildiğini, ama bu gerçekleri ele almadığını söyler: “She knows the facts. But they are not her facts” (Olguları biliyor. Ama bunlar onun olguları değil).

David Daiches’in “Jane Austen and Karl Marx and the Aristocratic Dance” (Jane Austen, Karl Marx ve Aristokrat Dansı) adlı makalesinde

Kadınlarda ahmaklık, onların kişisel çekiciliğini büyük çapta arttırır. Erkeklerin bir kısmı, öyle akıllı ve öyle bilgilidir ki, cahillikten başka bir şey istemezler kadınlardan

Ne var ki, Jane Austen, bu kuşaktan değildi. George Eliot’un kimi başkişileri gibi, aydın sayılabilecek, ayrıca kültürlü kadınlar da değildi onun kadınları. Örneğin Emma, bilgisini arttırmayı düşünür ara sıra. Okuyacağı kitapların listesini çıkarır; ama bu kitapları okumaya vakit bulamaz bir türlü. Jane Austen, erkekleri konuşturarak, kadınları alaya alır zaman zaman. Örneğin Northanger Abbey’de (Northanger Manastırı) Henry Tilney şöyle der:
“In my opinion, nature has given them so much, that they never find it necessary to use more than half.”
Bana kalırsa, doğa kadınlara o kadar çok şey bağışladı ki, bu bağışlananların yarısından fazlasını kullanmaya

Jane Austen, 1775 ile 1817 yılları arasında, yani Avrupa tarihinin en dramatik, en çarpıcı olaylarla dolu bir döneminde; sanayileşme devrimi, Fransız Devrimi, Napoléon savaşları sırasında yaşamıştı. İngiltere’nin toplumsal yapısını hızla değiştiren, ülkenin işgal edilmek tehlikesiyle bile karşılaştığı yıllardı bunlar.