Wie de Amsterdamse poptempel Paradiso binnengaat, ziet boven de ingang nog staan: De Vrije Gemeente. Die vereniging zette in 1880 het gebouw neer, met grootse plannen. Weg met de dogma’s en het conformisme in de kerk! Ruim baan voor wetenschap, vrije geloofsbeleving en boeddhisme! Met voorganger en flamboyant redenaar Herman Hugenholtz (1834–1911) ging de Vrije Gemeente de oude kerken te lijf. En verklaarde zelfs het woord ‘kerk’ taboe.
Écht moderne mensen — de arbeidersbeweging, feministen, de dichters van Tachtig — hadden geen boodschap aan de nieuwe godsdienst die werd gepredikt op de Weteringschans. De Vrije Gemeente had een vaste schare aanhangers, maar vond geen gehoor bij het grote publiek. Wel lieten de vrijzinnigen Amsterdam een geliefde en unieke concertzaal na.
