Pargalı’nın Ölümü

Avusturya elçileriyle 1533 yılında yapılan barış görüşmeleri sırasında elçilere, devletin kudretinden bahsettikten sonra kendi mevkiinin yüksekliğini şöyle vurgulamıştı: “Her şey, sulh, servet, kuvvet benim elimdedir, padişahımın iki mührü vardır ki, biri kendisinde diğeri bende bulunur, kendisi ile benim aramda bir fark olmasını istemez, devleti ben idare ederim; padişah bir şey ihsan etmek istediği zaman, bu kararı ben tasdik etmezsem o yapılmaz” demişti. Bu sözler aslında İbrahim Paşa’nın devlet içerisindeki nüfuzunun hangi noktaya ulaştığını gösteriyordu.

“Aslan, şiddetle değil, hile ile ehlileştirilmesi gereken vahşi bir havyandır. Efendisi onu önce sevdiği yemle, daha sonra da alışkanlıkla uysallaştırır. Efendisinin elinde kısmen korku uyandırmak, kısmen gerektiğinde kendini korumak için bir sopa vardır. Hiçbir yabancı bu aslana yem vermeye cesaret edemez; yalnızca alışkın olduğu kişi verebilir. Aslan, hükümdardır; efendileri ve terbiyecileri ise vezirlerdir. Sopa, hükümdarların alaşağı edilebilecekleri tek şey olan gerçek ve adalettir. Aslan, Türkler’in yüce imparatorudur. Kayser Şarlken de bir aslandır. Ben, hünkârım olan yüce Türk imparatorunu söz konusu gerçek ve adalet sopası ile terbiye ediyorum; bu yüzden elçiler de Kayser Şarlken’e aynı şekilde davranmalıdırlar”.

Peygamberimiz buyuruyor ki: ‘Tanrı bir hükümdarın işini hayırlı kılmak isterse, ona iş bitirici bir vezir verir ki; bu vezir, o hükümdara unuttuklarını hatırlatır ve hatırlatmakla ona yardımı dokunmuş olur.’

Dü İbrahim âmed be-deyr-i cihânYekî büt şiken şûd yekî büt nişân
Figânî, bu beytiyle “Dünyaya iki İbrahim geldi, biri put kırdı, öteki put dikti” diyordu. Makbul İbrahim Paşa, bu duruma oldukça sinirlendi ve şairin cezalandırılmasını emretti.

Figânî İstanbul’da kısa sürede yükseldi ve özellikle halka yakın duruşu ve halkın fikirlerini dile getirmesi bakımından kendine önemli bir yer edindi. Ancak şair Latifî’nin dediği gibi, düşüşü de yükselişi gibi hızlı olup, paşanın gazabına uğradı. İbrahim Paşa’nın Budin’den İstanbul’a heykel getirmesi üzerine söylediği “Dünyaya iki İbrahim geldi. Biri putları yıktı, biri put dikti” beyti hayatına mâl oldu.